اگر در یک پارکینگ روباز یا انبار سردخانه آتش‌سوزی رخ دهد، چه اتفاقی برای سیستم اطفای حریق می‌افتد؟ در سیستم‌های تر، آب داخل لوله‌ها یخ زده و عملکرد آن را مختل می‌کند؛ اما سیستم خشک آتشنشانی (Dry Pipe) با جایگزینی آب با هوای فشرده، این مشکل را حل کرده است. این سیستم تا لحظه وقوع حریق بدون آب باقی می‌ماند و فقط در صورت نیاز فعال می‌شود. در ادامه، با نحوه عملکرد، مزایا و کاربردهای این سیستم بیشتر آشنا می‌شویم.
سیستم آتش نشانی خشک DRY PIPE چیست؟
سیستم‌های آتشنشانی خشک یکی از انواع پیشرفته سیستم‌های اطفای حریق هستند که در محیط‌هایی با دمای پایین یا مناطقی که خطر یخ‌زدگی آب در لوله‌ها وجود دارد، مورد استفاده قرار می‌گیرند. برخلاف سیستم‌های آب‌رسانی تر که همیشه پر از آب هستند، در این سیستم لوله‌ها به جای آب از هوای فشرده یا نیتروژن پر شده‌اند.
هنگامی که دمای محیط به حدی می‌رسد که اسپرینکلرها فعال شوند، هوای فشرده از سیستم خارج شده و آب با فشار وارد لوله‌ها می‌شود. این ویژگی باعث می‌گردد که سیستم آتشنشانی خشک در فضاهایی مانند پارکینگ‌های روباز، انبارهای سردخانه‌ای، ساختمان‌های بدون سیستم گرمایشی و سوله‌های صنعتی کاربرد گسترده‌ای داشته باشد.
اجزای اصلی سیستم آتشنشانی خشک
برای درک بهتر نحوه عملکرد این سیستم، لازم است با اجزای اصلی آن آشنا شویم:
- لوله‌ها: لوله‌های سیستم آتشنشانی خشک برخلاف سیستم‌های تر، تا قبل از وقوع حریق حاوی آب نیستند. این لوله‌ها با هوای فشرده یا نیتروژن پر شده‌اند تا در مواقع ضروری، تخلیه شده و مسیر ورود آب باز شود.
- شیر کنترل خشک (Dry Pipe Valve): این شیر یکی از مهم‌ترین اجزای سیستم است که مسیر ورود آب را تا زمان وقوع آتش‌سوزی بسته نگه می‌دارد. هنگامی که اسپرینکلرها فعال شوند و هوای داخل لوله‌ها خارج گردد، فشار افت کرده و این شیر به طور خودکار باز می‌شود تا آب وارد لوله‌ها شود.
- اسپرینکلرها: اسپرینکلرها به عنوان حسگرهای حرارتی عمل می‌کنند. هنگامی که دمای محیط به حد مشخصی برسد (معمولاً بین ۶۸ تا ۷۴ درجه سانتی‌گراد)، این نازل‌ها باز شده و مسیر خروج آب را فراهم می‌کنند.
- منبع هوای فشرده: سیستم خشک به کمپرسور یا مخزن نیتروژن برای تأمین هوای فشرده نیاز دارد. این هوا نه تنها از ورود آب به لوله‌ها جلوگیری می‌کند، بلکه باعث حفظ فشار در سیستم می‌شود.
مراحل عملکرد سیستم آتشنشانی خشک
- افزایش دمای محیط: در صورت وقوع آتش‌سوزی، دمای محیط بالا می‌رود و یکی از اسپرینکلرها فعال می‌شود.
- خروج هوای فشرده: هوای فشرده داخل لوله‌ها از اسپرینکلرهای باز شده خارج می‌شود.
- افت فشار در سیستم: با کاهش فشار داخل لوله‌ها، شیر کنترل خشک باز می‌شود و اجازه ورود آب را می‌دهد.
- پخش شدن آب از اسپرینکلرها: آب با فشار از طریق اسپرینکلرهای فعال خارج شده و به منطقه آتش‌سوزی می‌رسد.
مزایای سیستم آتشنشانی خشک
سیستم‌های Dry Pipe به دلیل ویژگی‌های خاص خود، در بسیاری از محیط‌های صنعتی و تجاری مورد استفاده قرار می‌گیرند. مهم‌ترین مزایای این سیستم عبارت‌اند از:
- جلوگیری از یخ‌زدگی: از آنجا که لوله‌ها با آب پر نمی‌شوند، خطر یخ‌زدگی در فصل زمستان وجود ندارد.
- کاهش آسیب ناشی از نشت آب: در سیستم‌های تر، هرگونه نشتی باعث جاری شدن آب می‌شود، اما در سیستم خشک، تا زمانی که حریق رخ ندهد، آبی در لوله‌ها وجود ندارد.
- افزایش ایمنی در ساختمان‌های خاص: در برخی از ساختمان‌های صنعتی یا موزه‌ها، ورود ناگهانی آب به سیستم ممکن است باعث آسیب‌های جبران‌ناپذیری شود. این سیستم از چنین مشکلاتی جلوگیری می‌کند.
معایب سیستم آتشنشانی خشک
اگرچه این سیستم مزایای زیادی دارد، اما در برخی شرایط محدودیت‌هایی نیز دارد:
- تأخیر در عملکرد: به دلیل نیاز به تخلیه هوا قبل از ورود آب، سیستم خشک نسبت به سیستم تر با کمی تأخیر عمل می‌کند. این تأخیر معمولاً بین ۳۰ تا ۶۰ ثانیه است.
- نیاز به تجهیزات بیشتر: به دلیل نیاز به کمپرسور یا منبع نیتروژن، هزینه اولیه و نگهداری این سیستم نسبت به سیستم‌های تر بالاتر است.
- محدودیت در تعداد اسپرینکلرها: این سیستم‌ها معمولاً برای مکان‌هایی که نیاز به پوشش وسیع دارند مناسب نیستند، زیرا خروج تدریجی آب ممکن است برای کنترل آتش کافی نباشد.
کاربردهای سیستم آتشنشانی خشک
این سیستم در محیط‌هایی که احتمال یخ‌زدگی آب در لوله‌ها بالا باشد یا جایی که نباید آب بی‌دلیل درون لوله‌ها جریان داشته باشد، استفاده می‌شود. برخی از کاربردهای رایج این سیستم شامل موارد زیر است:
- پارکینگ‌های روباز: این فضاها در زمستان سرد شده و خطر یخ‌زدگی در سیستم‌های تر وجود دارد.
- سردخانه‌ها و انبارهای مواد غذایی: برای حفظ دمای پایین، سیستم‌های تر مناسب نیستند و ممکن است باعث خرابی تجهیزات شوند.
- ساختمان‌های بدون گرمایش: در مناطقی که گرمایش مرکزی وجود ندارد، این سیستم گزینه‌ای مناسب است.
- فضاهای صنعتی حساس به آب: مانند کارگاه‌های الکترونیکی، آزمایشگاه‌ها و موزه‌هایی که نشت آب می‌تواند به تجهیزات گران‌قیمت آسیب برساند.
سخن پایانی: گروه تولیدی صنعتی مزینانی، ارائه دهنده انواع سیستم آتشنشانی
سیستم آتشنشانی خشک (Dry Pipe) یک راهکار اطفای حریق ایمن و مؤثر است که به ویژه در مناطقی که خطر یخ‌زدگی آب وجود دارد، کاربرد دارد. این سیستم اگرچه هزینه بیشتری نسبت به سیستم‌های تر دارد، اما در محیط‌های خاص مانند سردخانه‌ها، پارکینگ‌های روباز و ساختمان‌های حساس به آب، بهترین گزینه محسوب می‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این سیستم با کارشناسان ما در مزینانی در تماس باشید.
